Ovih dana u sredstvima javnog informisanja Ministarstvo poljoprivrede, sumarstva i vodoprivrede objavilo je javni poziv na tender za koncesije koriscenja voda za flasiranje sa crnogorskih vodoizvorosta, po BOT aranzmanu sto u prevodu znaci izgradi - koristi - predaj drzavi. Na tenderu su se nasli Alipasini izvori, (Gusinje), Vrela tunjeva, Milojevicka vrela (Niksic), Vrelo u Rozajama, "Jasen" (Bar) i "Djedov izvor" (Kolasin). Vode a posebno za pice cine najbogatiji prirodni resurs Crne Gore. Po kolicinama kojima raspolaze nasa republika spada medju najbogatije zemlje svijeta. Kvalitet crnogorskih podzemnih voda, koje se koriste za pice, moze se smatrati povoljnim u zoni fizicko - hemijskih karakteristika. Po misljenju ljudi iz resornog ministarstva, relevantni parametri ukazuju da kvalitet tih voda zadovoljava propise i preporuke svjetske zdravstvene organizacije, kao i voda gotovo svih potencijalnih izvorista, koja nijesu do sada eksploatisana. S obzirom na to da je nestasica vode prisutna u mnogim zemljama svijeta, po misljenju ovog Ministarstva u takvoj situaciji Crna Gora se javlja kao potencijalni veoma znacajan izvoznik vode za pice.
Kada se pogleda na sve iznesene cinjenice Crna Gora je zaista u dobrom polozaju i prema nasim saznanjima već ima ozbiljnih interesenata za koncesije vodoizvorista. Problem se javlja kod uslova preko kojih treba doci do ponudjenih izvora tako da isti brzo dizu ruke od takvog posla. Naime Vlada je propisala takve uslove koji rijetko kome mogu odgovarati. Prema njenoj uredbi svi kljucni rizici padaju na koncesora a da bi poceo sa radom pored uloga od tri miliona eura potrebna je i papirologija koja se takođe zestoko placa a upotrebne dozvole se cekaju dvije do tri godine. Medju zainteresovanim koncesionarima, kako saznajemo iz dobro obavijestenih izvora za sada se u najvecem broju nalaze nasi ljudi gastarbajteri i neki Ruski biznismeni koji imaju svoja predstavnistva u Podgorici. Rusi su prema nasim informacijama zagrijani za Alipasine izvore u Plavu i po nekim proracunima boljih poznavaoca ovih prilika Rusi ce ovo izvoriste dobiti na koristenje za tri miliona eura na vremenski period od 25 godina. Uz ovaj ulog oni su obavezni i da placaju drzavi tri procenta od svake prodate flase vode.
Jedan od najozbiljnijih koncesionara za sada je seik Said Munu Oxarak, biznismen iz Saudijske Arabije i suvlasnik mnogih naftnih korporacija na Bliskom istoku. Prema informacijama kojima mi raspolazemo on je takodje zainteresovan za Alipasine izvore koji su i najizdasniji u Crnoj Gori cak i u vrijeme najvecih susa.
Do sada je kod nas izgradjena samo jedna fabrika za flasiranje vode i to u Bukovici kod Savnika. Voda iz te fabrike nasla je svoje trziste u Srbiji. Vlada je zakljucila jos dva koncesiona ugovora, koji se odnose na flasiranje vode sa izvorista "Ravnjak" u Bistrici kod Mojkovca sa Kompanijom NJellington Evrope LTD iz Londona i "Ropušica" kod Kolašina sa preduzecem "Fin Invest" DOO Podgorica. Implementacija ovih ugovora predvidjeno je u roku od jedne odnosno dvije godine od dana zakljucivanja.
M.V.Rakcevic

Alipasini izvori se nalaze juzno od Gusinja na dolinskom dnu rijeke Grlje. Spadaju u visoke planinske izvore, posto se nalaze na visini od 940 metara nadmorske visine. NJihoov sliv je na planini Vezirova brada - obronci Prokletija, ciji su prostori nekad bili pokriveni lednicima. Do ovih izvora vodi dobar asfaltni put koji se veze na Gusinje, Plav, Andrijevicu i Berane gdje se ovaj put spaja sa magistralom Beograd - Bar. Rezim voda je opsteg mediteransko - kontinentalnog tipa sa dva maksimuma i dva minimuma. Najmanja izdasnost zimskog minimuma je 2.130 litara u sekundi dok je odnos najmanje ljetnje i zimske izdasnosti 2 :1,87, a srednje mjerena izdasnost izvora je cetri kubna metra u sekundi. Od posebne vaznosti je to sto je sliv izvora planinski i nenaseljen.

Ova vrela nalaze se u selu Tunjevo a katastarska parcela na kojoj se nalaze vlasništvo su JP "Vodovod i kanalizacija " - Danilovgrad i ista pripada Opštini Nikšić. Lokalitet izvorišta ima izlaz uskim asfaltnim putem na glavnu saobraćajnicu Podgorica - Nikšić.
Količine padavina u slivu i njihov raspored tokom godine uslovljavaju znatnu oscilaciju izdašnosti izvora tako da rezultati mjerenja pokazuju da su srednje vode sušnog perioda godine 50 litara u sekundi, srednje višegodišnje maksimalne vode oko 10 kubnih metara u sekundi.

Izvorište Jasen nalazi se na oko sedam kilometara sjeverno od Bara na koti od 660 metara nadmorske visine. Neposredna blizina Luke Bar, povoljan geografski položaj i dobra saobraćajna povezanost omogućavaju korišćenje vode tokom čitave godine. "Jasen" spada u planinske izvore i njegov sliv je na Rumiji - Sutormanu. Izmjereni kapacitet kreće se od 0,4 do jednog litra u sekundi. S obzirom na mali kapacitet izvora značajno je to što ga za sada niko ne koristi, pa se mogu utvrditi relativno povoljni vodoprivredni uslovi za njegovo korišćenje. Izvršena ispitivanja ukazuju da vode ovog izvora zadovoljavaju kriterijume propisane za flaširanje vode za piće.

Vrelo se nalazi na 1.050 metara nadmorske visine na području sela Grahovo, koje je oko 4 kilometra udaljeno od Rožaja. Do sela vodi uski seoski put. Izvorište se nalazi na području veoma nepovoljne konfiguracije terena, neizgrađene infrastrukture i veoma slabe naseljenoosti. Nepristupačnost i činjenica da se nalazi na državnom zemljištu omogućavaju da se na efikasan način obezbijedi njegova sanitarna zaštita. Izvorište je značajne izdašnosti koja omogućava prosječno korišćenje vode od sedam litara u sekundi.

Ovo izvorište nalazi se na području sela Radigojno, koje je oko dva kilometra udaljeno od Kolašina. do izvora vodi dobar asfaltni put što se sa veoma dobrom povezanošću Kolašina može smatrati povoljnim za transport vode. Zaleđe izvorišta je nenaseljeno i nalazi se na padinama Bjelasice odnosno u zoni Nacionalnog parka Biogradsko jezero. Izmjerena minimalna izdašnost iznosi jedan litar u sekundi a maksimalna se uvećava do 20 procenata. Pošto izvor niko ne koristi osim slučajnih prolaznika, mogu se utvrditi relativno povoljni vodoprivredni uslovi za njegovo korišćenje.