Salih Radončić - Biografija za ponos Gusinja i Plava. Živio je i umro kao antifašista.
   Salih Radončić je rođen 1916. u Gusinju, od oca Alja i majke Hume, rođena Čekić. Nakon osnovne škole odabran je da kao pitomac internata „Gajret“-a, najznačajnijeg muslimanskog kulturnog društva na jugoslovenskom prostoru prve polovine dvadesetog vijeka, nastavi školovanje u gimnaziji u Pljevljima. U Pljevljima se opredijelio kao antifašista i organizovano sarađivao sa antifašističkim pokretom. Po završenoj gimnaziji upisao se u vojnu akademiju, koristeći Gajretovu podršku. Po završetku vojne akademije preveden je u čin poručnika Vojske Kraljevine Jugoslavije i raspoređen kao komandir čete na makedonsko-bugarskoj granici. U aprilskom ratu 1941. bio je komandir čete. Na toj je dužnosti zarobljen i interniran u Njemačku.

   U logoru je pripadao grupi antifašista. Pošto je njegovo rodno mjesto nakon okupacije zemlje bilo pripojeno tzv. Velikoj Albaniji, u oktobru 1942. pušten je iz logora. Povezao se sa rukovodstvom antifašističkog pokreta u Plavu i stavio se na raspolaganje Pokretu. Četnički vojvoda Pavle Đurišić pismeno ga je obavijestio da je imenovan za komandanta četničke brigade u Sandžaku. O tome je obavijestio Jusufa Redžepagića i zajedno sa Jusufom i Mustafom Memićem napisali su odgovor Pavlu Đurišiću i saopćili mu da Salih kao antifašista ne prihvata poziv Đurišića i da osuđuje njegovo djelovanje u Vasojevićima.

   Nakon toga rukovodstvo MVAC (Milizia volontaria antikomunista) u Gusinju ponudilo mu je dužnost komandanta ove kolaboracionostičke vojne formacije. Ponovo je konsultovao rukovodstvo antifašističkog pokreta u Plavu i Gusinju i po njihovom zahtjevu odbio prihvatiti ponuđenu dužnost komandanta. Nakon i ovog odbijanja karabinjeri u Gusinju zatvorili su ga i internirali najprije u pećki zatvor „Šeremet-kula“, gdje je pristupio kolektivu pećkih komunista i radio kao antifašista, a zatim je interniran u italijanski logor Porto Romano, gdje se također pridružio antifašističkom pokretu. U vrijeme jedne antifašističke akcije u logoru proglašen je jednim od rukovodilaca te akcije, pa je zatvoren i smješten u disciplinsku ćeliju.

   Nakon kapitulacije Italije pridružio se grupi antifašista iz Plava i Gusinja koji su zatvorsku kaznu izdržavali u Peći i vratio se u Gusinje. Narod Gusinja ovim je zatvorenicima organizovao doček. U ime zatvorenika antifašista Radončić je održao politički govor. Kada je 1. septembra 1943. formiran Muslimanski omladinski partizanski bataljon, Salih Radončić je imenovan za prvog komandanta i raspoređen na Zeletin sa zadatkom da iz pozadine napadne na četničke formacije koje su pokušavale spriječiti prodor partizanske brigade iz Bosne prema Trešnjeviku nastupajući iz Kolašina prema Vasojevićima. Imenovan je za načelnika štaba novoformirane Sedme omladinske crnogorske brigade, koja je bila u sastavu Treće udarne divizije i nastupala prema Sarajevu. Učestvovao je u oslobođenju Sarajeva.
   O tome kako je Sedma crnogorska brigada razbila ‘gvozdeni’ četnički puk Pavla Đurišića avgusta 1944. na Krnovu čitajte u sljedem tekstu

   Poslije oslobođenja zemlje imenovan je za vojnog atašea pri Albanskoj armiji, a nakon toga upućen je u Sovjetski savez radi daljnjeg vojnog obrazovanja. Tokom sukoba jugoslavenskog i sovjetskog rukovodstva stavio se na stranu Josipa Broza Tita i vratio se u zemlju. Radio je u Generalštabu JNA, u Obavještajnoj upravi. Zli ljudi optužili su ga da sarađuje s Rusima. Bez ikakvog osnova zatvorili su ga i osudili na 13 godina. Otpremili su na Goli otok gdje proveo sedam i po godina i sve te godine se dostojanstveno držao. Po povratku sa Golog otoka zaposlio se kao šef računovodstva na Ekonomskom fakultetu u Beogradu, gdje je uporedo, kao vandredni student, uspio završiti Ekonomski fakultet. Nakon toga je penzionisan. Umro je februara mjeseca 1995. godine u Beogradu u vrijeme agresije na Bosnu i Hercegovinu. Sahranjen je na mezarju u Gusinju. Živio je i umro kao antifašista.

Izvori:
Gusinjsko-Plavska krajina u vrtlogu historije (Mustafa Memić)
Plav i Gusinje u prošlosti (Mustafa Memić)