Veliki uspjeh našeg slikara, rodom iz Gusinja, dugogodišnjeg predsjednika Zavičajnog društva Plava i Gusinja “IZVOR“ - Slovenija, sa izložbom slika u Klagenfurtu u Austriji

U Celovecu/Klagenfurtu u galeriji Udruženja likovnih umjetnika Austrije (BV Galerie) od 21. aprila do 19. maja 2023. godine bila je otvorena i realizovana izložba slika našeg istaknutog slikara i prof. lik. umj. Skendera Bajrovića na temu Voda/Waser.
   Na otvorenju izložbe pozdravnu riječ održao je predsjednik Udruženja likovnih umjetnika Austrije - Koruške dr Peter Türk, dok je uvodnu riječ imao likovni kritičar dr Ranko Orlić iz Beograda, inače dobar prijatelj samog autora. Kulturni dio programa sa multiviziom »Zvuci boje & boje zvuka« obogatio je poznati slovenački muzičar Lado Jakša. Događaj je pozdravio i otvorio generalni konzul Republike Slovenije u Celovecu dr. Anton Novak.
   Ovaj događaj je izazvao veliku pažnju austrijske kulturne javnosti a ujedno je upriličen prisustvom velikog broja članova raznih crnogorskih društava iz Slovenije, rodbine i prijatelja za koje je bio organizovan prevoz do galerije. Slikar Skender Bajrović rođen je 7. juna 1955. u Gusinju. Osnovno obrazovanje je započeo u svom rodnom mjestu a nastavio ga na Cetinju 1962. gdje je živio sa svojim roditeljima do 1971. godine. Porodica se seli u Skoplje u kojem nastavlja srednjoškolsko obrazovanje a od 1976. godine živi u Ljubljani gdje završava Pedagošku akademiju – odsjek likovno vaspitanje. Kasnije upisuje studije na Visokoj pedagoškoj akademiji u Rijeci i stiče zvanje profesora likovne umjetnosti. Dar za likovnu umjetnost Skendera Bajrovića uočio je još u osnovnoj školi na Cetinju njegov nastavnik i poznati cijenjeni slikar Mihail Milo Pavlović sa kojim je ostao u stalnom kontaktu i uzajamnom poštovanju do njegovog kraja života. Kao učeniku osmog razreda organizovana mu je prva izložba slika u »Gradskoj biblioteci Njegoš« za koju mu je opština Cetinje dodijelila stipendiju da bi nastavio obrazovanje u srednjoj mjetničkoj školi u Peći ili u Skoplju.
   Više od trideset godina je proveo u nastavno-pedagoškom radu u Osnovnoj školi »Božidar Jakac« u Ljubljani a ujedno je bio organizator i stručni predvodnik u svojoj privatnoj likovnoj školi »Likovna šola SAB«, koja djeluje u Ljubljani više od 20 godina i čije rukovodstvo preuzima njegova kćerka.
   Kao umjetnik, pored Ljubljane, afirmisao se u Hrvatskoj, Italiji i Austriji. Imao je 39 samostalnih izložbi i preko osamdeset zajedničkih izložbi u Sloveniji i širom svijeta. U aprilu mjesecu 2017 godine na pretposljednjoj izložbi u Ljubljani o njegovom likovnom stvaralaštvu pisala je cijenjena kritičarka Anamarija Stibilj Šajn. Također, napisane su i objavljene o njegovom likovnom djelu brojne kritike vrsnih slovenačkih, crnogorskih, italijanskih, austrijskih kritičara.
   Član je više slovenačkih likovnih udruženja i Udruženja likovnih umjetnika Austrije (Berufsvereinigung Bildender Künstler Österreichs, Landesverband Kärnten) u kojoj je ujedno upisan u knjizi »100 godina likovne umjetnosti u Austriji«. Takođe je upisan 2020. u leksikonu slikara Crne Gore »Saga svjetlosti« i u Leksikon likovne umjetnosti Crne Gore.
   Posljednjih 20 godina njegov slikarski projekat je 'refleksija boje i zvuka' na temu »Voda« koji je znameniti crnogorski književnik Mladen Lompar okarakterisao riječima:
   »Sintaksička koherentnost Bajrovićevog ciklusa Vode, vjerovatno ima temelja u inspirativnom polazištu (uostalom, slikar je odrastao na obalama gusinjskih rijeka), ali bliža nam je pretpostavka da se transformacija polazišne ideje odvijala više pod okriljem tokova u savremenoj evropskoj umjetnosti... ovaj ciklus je vrhunac njegovog stvaralaštva.«
   U jednom od mnogih zapisa književnik i akademik Zuvdija Hodžić kaže:
   »I sudbina nam je, kao i većini Gusinjana, slična. Iz zavičaja se odlazilo, ali se od njega nikad nije odvajalo. Zavičaju se neprestano vraćalo, s protokom godina sve više i češće. Na kraju – zauvijek.
   To nas vode zovu, zavičajne – zapisao sam u prologu svoje knjige »Neko zove«, objašnjavajući magičnu moć gusinjskih rijeka koje su, siguran sam predodredile i umjetničku sudbinu Skendera Bajrovića. Doživljaji i slike iz đetinjstva, zna se, najintenzivniji su i najduže se pamte i traju. Odrastati između Grnčara, Ljuče, Vruje, Dolje, Ilinke i Grlje, pored Alipašinih izvora i brojnih potoka, jaža, jazeva, vada i vrela – zapinjati vrše u brzacima, virovima ili u kanicama rukama hvatati pjegave potočarke, gasiti žeđ hladnom i bistrom, kao jamuža pitkom i zdravom vodom, s planinskih lazeva i visova gledati zelenu dolinu prošaranu đerdanima rijeka čije se boje prelamaju i mijenjaju zavisno od doba dana, a snaga, ljepota i tok od promjena u prirodi – znači i svjesno i podsvjesno, nositi, osluškivati i prepoznavati u sebi i svojoj životnoj filozofiji, uticaj »modrih rijeka«. Potvrđuju to i Bajrovićeve slike, najviše one iz ciklusa »Voda… Voda… Voda (Wasser)«, koje bogatom asocijativnošću, snažnim i ekspresivnim, koliko i lirskim izrazom, slojevitošću simbolike i metaforike, univerzalnošću poruke, (oslobođene nekadašnjih vodotoka i obala), predstavljaju umjetnička djela koja zadovoljavaju visoke estetske kriterijume, čineći da ih kao svoje prihvate i oni kojiim ne znaju »izvore«; oni koji Bajrovićeve slike doživljavaju na pravi način – kao umjetnikovu, ali i svoju priču o Vodi – tom prvom ogledalu u kome je čovjek ugledao svoj lik, o Vodi kao govoru Prirode, o njenomžuboru koji je Prirodi što i ljudima govor, o Vodi koja je i pjesma i priča, usklađenost zvukova i boja, o Vodi koja daje život svemu; pored koje se najljepše sanjari ali i najdublje misli, pored koje drveće najbrže i najbujnije raste, nad kojom ptice najradije lete i najljepše cvrkuću, podešavajući svoju pjesmu prema »notama vode«.
   U tekstu »Slikarstvo Skendera Bajrovića« crnogorski pjesnik, esejista i likovni kritičar Mladen Lompar je između ostalog zapisao:
   »Slikarstvo Skendera Bajrovića najvećim dijelom tematski opredijeljeno na pejzaž, onaj plavsko-gusinjski, cetinjski i, na koncu, slovenački, postupno se, u likovnom smislu modifikovao od poetskog realizma, zapravo modernog tradicionalizma do lirske poluapstrakcije i apstraktnog ekspresionizma u ciklusu Vode. (...) Sintaksička koherentnost Bajrovićevog ciklusa Vode, vjerovatno ima temelja u inspirativnom polazištu (uostalom, slikar je odrastao na obalama gusinjskih rijeka), ali bliža nam je pretpostavka da se tranformacija polazišne ideje odvijala više pod okriljem tokova u savremenoj evropskoj umjetnosti. Međutim, bez obzira na to da li je u pitanju transkripcija trenutka, odnosno naturalistički poriv Bajrovićevih ostvarenja, ili slika kao pikturalna činjenica, ovaj ciklus je vrhunac njegovog stvaralaštva.«
   O njegovom slikarstvu u svom eseju »O vodi« publicista Remzo Skenderović piše:
   »U bojama Bajrovićevih slika prepoznao sam svoje djetinjstvo i doba odrastanja. Vidio sam boje gusinjskih i bihorskih proplanaka, ovce po njima, odsjev kosa i otkosa, sve boje rijeka, šumskih jagoda i borovnica, boje lelujanja sljeza po svim zajedničkim rijekama, boje šuma po Prokletijama, Turijaku, Pokljuki, boje Cigana čergara, koji bi ljeti dolazili u njegovom i mom mjestašcu, boje lana i konoplje i pamučnih polja oko Skoplja, kojih više nema, boje njiva sa posađenim duvanom. Bajrović je sobom ponio meni drage boje skopskih rijeka, Vardara, Treske, Lepenca, jezera Matka i brojnih potoka uz te rijeke. Slovenačke rijeke su mu takođe veoma blizu, i zato nije ni čudo da duži period slika vode i varijacije na temu voda i te boje rijeka se prelivaju na njegovim platnima a prisutne su i u njegovim razmišljanjima.«
   U ateljeu R. Skenderović i S. Bajrović
   Likovna kritičarka Anamarija Stibilj Šajn je likovno djelo Skenderja Bajrovića opisala kao »dokaz potpunog uživljavanja u motiv a i u njegovo slikarsko prikazivanje. Tajne koje idu od stalne interakcije između umjetnika i pejsažnog stvaralaštva, slikaru su omogućili da u svojim djelima stvori harmoniju zvuka sa izvornim izrazom prirode. Svojim načinom donosi osjećaje motiva i daje novu uzlaznu snagu slikovitom ekspresivnom slikarstvu.«
   Pripremio Remzo Skenderović
   28.6.2023