Pise: prof. Rizah Gruda

Utemeljivaci i osnivaci danasnjeg Gusinja su Omeragici. Prvi koji je primio Islam dolaskom Turaka u ove krajeve 1455. godine je Omeraga Salja, a njegovo ime bjese Deda Salja, katolicke vjere, Albanac. Tadasnje turske vlasti dadose Omer-agi velike posjede u Gusinju i Plavu. Omer-aga imao je dva sina, Hasan-agu i Tahir-agu. Hasan-aga napravio prvu kucu iznad rijeke Grncara i osnova Omeragica mahalu u Gusinju, a njegov brat Tahir-aga osnova Omeragica mahalu u Plavu. Bili su jako odani turskoj vlasti i kod Turaka dobise veliki ugled kao i kod starinskog ilirskog stanovnistva. Zbog velike odanosti turskoj vlasti djecu Omer-age poslase u Istambul na skolovanje i tako potomci Omer-age postase dizdari (upraviteiji) Gusinja, Plava i Bihora od 1461 – 1590. Omeragici su Salje, ilirsko pleme, nacionalno se izjasnjavaju Bosnjacima. Dali su veliki broj visoko obrazovanih ljudi. Iz turskog perioda cuveni su Smail­aga i Adem-aga Omeragic.

Sa osnivanjem Gusinja prema turskim tefterima iz 1461. u Gusinju su zivjela turska plemena Basagi, (Basagici), Bumbari (Bumbarevici), Kapidzi (Kapidzici), Hodze (Hodzici), Koke, Peji (Pejici), Selimi (Selimovici) preci velikog bosnjackog knjizevnika, Mehmeda Mese Selimovica. Causi (Causevici), Sehu (Sehovici) Bardaki (Bardakici), Banderi, Cirik (Cirikovici), Biruli (Birulici), Smakoli (Smakocevici), Sadi (Sadici), Sestani (Sestovici).

Krajem 1495. godine Gusinje naseljavaju Bekteci (Bektesevici) iz Rijeke Crnojevica. Kao muslimani su dosli u Gusinje ilirskog porijekla su i nacionalno se osjecaju Bosnjacima. Mulici i Kobilici su od Bektesevica i jedan su rod. Dali su veliki broj ucenih ljudi (sin Abdulaha Bektesevica, Ejup Bektes rodjen u Gusinju u vrijeme Kemal pase Ataturka zavrsio je visoke vojne sko1e u Njemackoj za vojnu industriju i bio je ministar u vladi Turske u periodu od 1929 – 1933.).

Omeragici gube vlast dolaskom Veli-bega 1590. godine koga je skadarski vezir imenovao za glavnog dizdara Gusinja i Plava. Veli-beg je iz provincije Horosan koja je bila u sastavu Otomanske turske imperije, a danas ta provincija pripada Iranu. Veli-beg je imao tri sina: Ahmed-bega, od njega su Sabanagici, Redzep-bega, od koga su Rezepagici i Ibrahim­-pasu, od koga su danasnji Pasici. Sabanagici su izumrli smrcu velikog junaka A1i-pase Gusinjca 1885. godine.

Od Ibrahim-pase ostala je jedna porodica Pasica u Gusinju (Mustajbega i Dzeladin-bega Pasica). Redzepagica ima nekoliko hiljada koji vode porjeklo od ove velike begovske porodice. Iz ove ugledne begovske porodice poniklo je na stotine visoko obrazovanih ljudi, (akademika, nekoliko doktora nauka, visokih oficira, diplomata, advokata, knjizevnika…)

Redzepagici su turskog porijekla, nacionalno se osjecaju Bosnjacima. Odigrall su veliku ulogu u sirenju islama na ovim prostorima. Bili su gospodari punih 400 godina od Vrmose do Sjenice. Iz ove porodice ponikie su tri pase: Ibrahim pasa, Mehmed pasa i Ali pasa. Bili su u prljateljskim vezama sa Corpasicima i Hajdarpasicima u Bihoru, a takodje i sa Mahmutbegovicima u Peci. Danasnji Begoli u Peci su potomcl Mahmutbegovica).

Cekici: doseljeni u Gusinje 1625. godine iz Hercegovine. Stara vlastelinska porodica iz doba Kulina bana i Herceg Stjepana. Ilirskog su porijekla, nacionalno se osjecaju Bosnjacima. Primili Islam 1540. godine. Dolaskom u Gusinje beg Sabanagic dodjeli Cekicima planinu Va1usnicu, Kosticu i Herlec i danasnji prostor od Cekica dzamije do Ali pasinih izvora. Bili su veliki junaci, imali su najbolju konjicu na prostoni Sabanagica nahije, najbolje muzicare i pjevace, trgovce i zanatlije. Ucesnici su mnoglh ratova u Osmanskom carstvu. Od Gusinja do Jemena, od Gusinja do Budirna, od Gusinja do Kavkaza i od Gusinja do Moreje.

Radoncici i Koljenovici: doseljeni u Gusinje 1636. godine. Pripadaju plemenu Kuci iz Orahova, ilirskog su porijekla, nacionalno se ojsecaju Bosnjacima. Njihovi rodjaci su Lukovici, Abdici, Rasici i Malagici. Iste godine primili su Islam i doblil od bega Sabanagica planinu Bor i Bradu vezirovu. Najvece su pleme u Limskoj dolini (ima ih 10.000 zajedno sa Koljenovicima). Imaju veliki broj obrazovanih ljudi. Iz plemena Koljenovica ponikao je Dzafer ­pasa veliki vojni strateg Osmanske imperije.

Hoti, Grude, Kastrati i Nikocevici – doseljeni u Gusinje 1645. godine, ilirskog su porijekla, nacionalno se osjecaju Bosnjacima, iste godine primili su Islam. Hoti su veliko pleme u Gusinju, a Grude, Kastrati i Nikocevici su malobrojni. Bili su veliki ratnici u doba kraljice Teute i Osmanliskog carstva. Sujkovici, Kurtagici, Sarkinovici, Kikovici, Bajrovici, Bicici, La1icici, Mrkuljici, Sabovici, Redzici i Redzematovici doseljeni su u plavskogusinjski kraj 1595. godine. Pripadaju plemenu Kucima, ilirskog su porijekla, nacionalno se osjecaju Bosnjacima. Iste godine su primili islam. (Cuveni junaci Ramo Sujkovic, Omer aga i Zejnil aga Kurtagic, Murat Bajrovic, Mehmed i Jusuf Lalicic, Dino Mrkuljic, Jakup i Hasan Ferovic). Basici i, Jevrici i Lalici doseljeni u Gusinje 1550. iz Ljesa. Ilirskog su porijekia, nacionalno se osjecaju Bosnjacima.

Balici, Musici i Canovici su Klimente, ilirskog prorijekla, nacionalno se osjecaju Bosnjacima, doseljeni u Gusinje 1698. godine iz Vuklje.

Vukelji – doseljeni u Gusinje 1675. godine iz Vuklje, Klimente Ilirskog porijekla, osjecaju se Bosnjacima. Cuveni junak iz ovog plemena Ibro Vukelj, ucesnik bitke na Noksicu 1879. i na Grebenu 1911. Beg Sabanagic dodijeho je selo Dolju Vukljima.

Deljani, Ljucevici, Pjetrovlci, Feratovici i Djesevici – doseljeni u Gusinje 1699. godine, pripadaju plemenu Bokeci, Ilirskog su porijekla, nacionalno se osjecaju Bosnjacima, iste godine primill su islam.

Nekovici, Miljevici, Hadzialjevici, Gacevici, Damjanovici, Djurkovici i Djukanovici doseljeni 1711. godine. Pripadaju Kucima, ilirskog porijekla, nacionalno se osjecaju Bosnjacima. Godine 1670. Vusanje, Hakanje, Martlnovice naseljavaju Klimente iz Vuklje, Niksa, Selca i Boge. Beg Sabanagic dodijeljuje ove posjede Klimentama jer su primili islam. Svi su ilirskog porijekla, nacionalno se osjecaju Albancima. (Djonbaljaj, Ahmetaj, Lecaj, Preljvukaj, Cosaj, Baljidemaj, Hasandekaj, Dedusaj, Bruncaj, Pepaj, Novaj, Selimaj, Bacaj, Kuka, Celjaj, Uljaj i Gorcaj). Iz ovog plemena veliki je broj visoko obrazovanih ljudi. Mnogo su jada zadali Turskim vlastima, a zajedno su ratovall sa Bosnjacima protiv Crnogoraca i Srba.

Pirovici i Sujaci doseljeni su u Gusinje 1711. godine. Piperi su, ilirskog su porijekla, ocjecaju se Bosjacima.

Gusinje je podijeljeno po mahalama. Najstarija je Omeragica, pa Bektesevica, Ibrahimagica, Cekica, Radoncica i Hotska.

Plavljani i Gusinjani najbolje su se osjecli pod upravom Bosne, jer su dosli u dodir sa narodom srodnim po vjeri, jeziku i krvi. Zato svoj jezik nazivjau bosnjacki.

Ovi podaci i zapisi uzeti su iz knjige – geografija kosovskog vilajeta, objavljena u Istambulu 1852. godine iz poglavlja Karada ve Ordu (Cma Gora i narod, str. 78, 79, 80, 81, 82, i 83. Autori knjige Rifat Basa i Salih Akaj. Knjiga je napisana na staroturskom jeziku.)

Svi istorijski izvori govore da su Bosnjaci, Albanci i Crnogorci ilirskog porijekla. Jedan dio Albanaca srbiziran je, a to su: Nemanjici, Balsici, Mrnjacevici, Crnojevici, Bjelopavlovici, Karadjordjevici, Kastratovici i Vasojevici, itd. To je ucinjeno pod uticajem ruske i carigradake patrijarhije koja je slavizirala i asimirala veliki dio ilirskog stanovnistva. Porijeklo Stanovnistva Plava i Gusinja

WWW.GUSINJE-PLAV.COM - PLAVSKO GUSINJSKI CNN