Autor teksta : Ibrahim Husejnovic Plav

Nesto sto se bez ikakve rezerve moze pohvaliti je da u nasoj Kotlini postoji izgradjen osjecaj da se u sto vecem broju dolazi na dzenazu umrlog. I ranije su ljudi isli na dzenaze, ali usled neizgradjene vjerske svijesti, oni su govorili da idu na kopanje tom i tom, koji je preselio na bolji svijet. U sustini ta izjva se poklapala sa realnoscu jer je umrloj osobi mali broj klanjao dzenazu, buduci da je ogromna vecina to izbjegavala da cini, bukvalno prisustvovalo se samo pokopu umrle osobe. Takodje se ranije praktikovalo da se u kuci umrlog otvara hajtar koji se zakazivao na nekoliko dana, pa i preko jedne nedelje. Lijep je obicaj bio da je i komsiluk uzimao aktivnog ucesca u troskovima proizvedenim povodom sahranjivanja umrlog u dijelu spremanja hrane, napitaka itsl.

Obicajna pravila vezana za sahranu i sve radnje koje istu prate od mjesta do mjesta se razlikuju. U mjesnim centrima Plavu i Gusinju ostalo je kao pravilo da se povodom smrti odredjene osobe otvara hajtar prvog narednog dana poslije obavljanja dzenaze. Mnogi smatraju da je rijec o idealnom pravilu kojeg postuje ogromna vecina zivlja, popije se kafa pred dusom umrle osobe ili se uzme cigareta, od strane onih koji piju kafu ili puse duvan. Nerijetko se od hajtara pojave i oni koji su bili sprijeceni da dodju na dzenazu, opravdavajuci time svoje prethodno izostajanje.....

Iako je rijec o maloj sredini, gotovo svakodnevno se dogodi po neka dzenaza iz kojih se dolazi do razlicitih iskustava. Jedan najnoviji slucaj, gdje je nakon obavljene dzenaze saopsteno da se hajtar ne otvara tj. da ga nema, pobudio je paznju dzematlija koji su uredno dosli na dzenazu, uvjereni da ih niko nece sprijeciti da sjutradan po obicaju mjesta svrate u kucu umrlog od hajtara. Iako je rijec o pojedinacnom slucaju, licno smatram da on ne bi valjalo da postane osnova ili podsticaj da i drugi tako postupaju. Uvijek se mogu nalaziti razlozi i opravdanja za ovakvo ili onakvo postupanje, medjutim lijepi adeti se ne smiju preko noci ignorisati, mijenjati ili odbacivati. Pripadnici albanske nacionalnosti islamske vjere takodje su prihvatili hajtar prvog narednog dana posle obavljanjna dzenaze jer je procijenjeno da je takva radnja najispravnija i nacjelishodnija u poredjenju na onu drugu kada se hajtar otvarao u kuci umrlog po nekoliko dana.
A ako se osvrnemo na dzenaze u okruzenju onda je prizor vise nego neuvjerljiv. Na dan obavljanja dzenaze, broj onih koji su dosli je jako mali, a narednih dana broj onih koji ce doci od hajtara jos manji. Smrt jeste prema islamskom vjerovanju promjena nacina zivota, ali u svemu tome moramo biti prisutni i imati osjecaj da podsticemo i sebe i druge da u sto vecem broju i u sto vise slucajeva budemo licno prisutni i ispunimo svoju obavezu otpracivanja dzenaze. Sve to kako zbog umrlog tako i zbog nas samih koji cemo jednog dana umrijeti tj. preseliti.

WWW.GUSINJE-PLAV.COM - PLAVSKO GUSINJSKI CNN