www.Gusinje-Plav.com

DOMACA RADINOST G-dje IFETE RASIC

Vremenom su se prevazilazile i postojale proslosti, ali se nesmije zaboraviti naąa kulturna zbilja. Naime, za vrijeme kulturne Manifestacije u Gusinju ljeta 2009 godine u Domu Kulture veliki doprinos je dala i g-dja Ifeta Rasic.
Ona je aranzirala "Alaturko Sobu" svoje domace radinosti, te ugostila posjetioce sa HACAJLJIJOM, koja je bila kao prava "dzenetska kaldrma", koju su prvi put jeli ambasador Austrije Ms. Floren i njegova exelencija, te folklorno drustvo BOKA iz Tivta i mlogi drugi. Ona je u sobu izlozila exponate svojih rucnih radova, mladalacke nosnje u pravom smislu naseg nacina zivljenja, prestavila je izvornu radinost i jednu vrstu umjetnickog majstorluka. U razgovoru sa njom te sa fotosima, pokusacu ukratko opisat njene izuzetno vrijedne sposobnosti u kreiranju ovih radova. Vezenje je jedna vrsta umjetnosti, koja zahtijeva koncetraciju, umijeće i kreativnost. Balkanbroderi je zajednicka oznaka naroda iz Albanije, Bugarske, Grcke, b. Jugoslavije, Rumunije, Madjarske, Evrope i djelova Turske, na bogato i razlicito vezenje. Ovi se vezovi izvode prvenstveno od zena, kao kucna radinost i kucni ukrasni produkti.

To su obicno radovi za svoju potrebu i prodaju. Radovi se takođe rade na odjeci, jorgane, jastuke, tentene, duseme sa izumnim nakićenim vezovima. Imaju otvorene slicnosti u vezenju, te skladu boja, ali naravno ipak ima varijante izmedju raznih narodnih grupacija. Bizantiski i orjentalski(Turski), ocito dominira kod nas i u juznim krajevima a u istocnim i zapadnim ima Ruskih tragova u "mostrama" boje. Izmedju ostalih, crvena je najpopularnija i ima simbolicno znacenje. Cesto se upotrebljava motiv, svastika i zivotno drvo kao populrno textilni ornamenat. Otoman je specijalna vrsta textila, koji se plete sa rips vezenjem, npr. svila i vuna.

Otoman se specijalno upotrebljava za svecanu garderobu. Pasma je oznaka za posebnu vrstu konca koji je u klupko. Pasform je oznaka za vezenje garderobe. Da jedna nosnja ima Pastform, znaci da daje intrese za slobodu pokreta, sto daje udobnost gledanja. Passpoal je navezeni dekorant koji maca od kraja. Cesce se radi od razne boje konaca da bih bio dekorativan. Pigment boje konca se upotrebljava, za boje utisaka na materijalu od textila. Vezenje na robu svilom je vjestina, znanje i iziskuje vise vremena. Chebka (CIPKA), zove se vezeni kraj sa geometricnom mostrom. Ona se sije sa cvorom preko konca koji je zategnut na cvrstom platnu i poznata je pod imenom, arabiski kraj. Drapering se izvodi na mekano platno od jedne tacke do druge.

Npr. na bluzu se drapira od jednog rukava do drugog. Dubljering se upotrebljava kod masinskog spininga. Kada se nekoliko konaca od fibera, stavlja jedan preko drugoga. Mestering dolazi od prirodnog akvarela zelenoga; ©ljiva, list, raspolovljeno voce itd. Mustra bazirana od pravih geometriskih formi, (razliciti, trouglovi i kvadrati). Oni se sastavljaju tako, da se dobija figura koja se nanosi, motiv se razdvaja c:a 1m/m sirine. Renesansni radovi su rađeni sa malim na suprot kukljicama, koje oslikavaju lijepe vezove.

Tako je G-đa Ifeta, kreator naąe nacionalne, tradicionalne simbolike iz proąlog vremena, osvjeľila i predstavila ALATURKO SOBU, koja je ľivjela dugo i dugo vremena u svaki naą dom. Vrijednost tih i drugih exponata iz naąe proąlosti su samo trag naąe postjanosti i treba ih na najbolji i siguran način podhraniti. To čini dostojanstvo i kontinuitet kulture i naąe zbilje.
Hamo Mulić, jan. 2010 godine

GUSINJE-PLAV PRESS - NAMA SE NAJVIŠE VJERUJE

Redakcija (9. jun, 2009)

Tehnicki urednici i web dizaneri: braca Edvin i Edin Hot

Redakcija:

Rafet Hot Selim Cekic Nuki Lucevic Senad Sehovic Huso-Beli Brdakic Hamo Mulic.